De schijf van vijf

De schijf van vijf is een wetenschappelijk onderbouwd voorlichtingsmodel om mensen te helpen met gezonde voeding. De schijf van vijf is opgesteld door het Voedingscentrum op basis van adviezen van de Gezondheidsraad, berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de raad van diverse experts.

Wat is gezond eten volgens de schijf van vijf?

Het lichaam heeft verschillende voedingsstoffen nodig om gezond te blijven, vitamines bijvoorbeeld. Maar er zijn ook voedingsstoffen die ongezond zijn voor het lichaam. Denk aan teveel suiker of verzadigde vetten. Alle soorten voeding bevatten verschillende voedingsstoffen, in het ene voedsel zit meer vitamine C en in het andere zit meer eiwitten. Door gevarieerd te eten krijg je voldoende stoffen binnen die je lichaam nodig heeft. De schijf van vijf helpt je bij het kiezen voor gezonde en gevarieerde voeding.

Wat is de schijf van vijf

De schijf van vijf bestaat uit vijf vakken met voeding. Zoals eerder genoemd bevatten deze vakken alleen voeding die gezondheidsvoordelen opleveren. Dit kan zijn omdat de voedingsstoffen bijvoorbeeld de kans op hart- en vaatziekten of kanker verkleinen. De schijf van vijf geeft per vak aan hoe groot het aandeel van deze voeding zou moeten zijn op het totaal. Dat is handig omdat je zo weet hoeveel je ervan zou moeten consumeren. Voor veel voeding geldt namelijk dat teveel consumeren niet goed is. Ieder vak staat voor een voedingssoort en niet voor kant en klare gerechten. Het is daarom een richtlijn en geen dieet.

De vakken van de schijf van vijf

Groen (groente en fruit)

Het groene vak gaat over groente en fruit. Het advies hierbij is “eet veel groente en veel fruit". Wanneer je veel groente en fruit eet verlagen ze het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2.

Oranje (brood, graan en aardappelen)

Het oranje vak gaat over brood, graan en aardappelen. Kies hier vooral voor volkorenproducten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta en -couscous en zilvervliesrijst. Door het eten van volkoren verklein je het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker.

Paars (vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel)

Het paarse vak gaat over de producten vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel. Dit zijn vooral producten die veel eiwitten bevatten. Ieder product heeft zijn eigen voordelen. Het advies is om meer voor plantaardig en minder voor dierlijke producten te kiezen. Dat is beter voor je kind en voor het milieu. 

Geel (smeer en bereidingsvetten)

Het gele vak gaat over smeer en bereidingsvetten zoals boter en olie. Dit is een klein vak omdat deze producten veel energie bevatten. Je hebt er snel voldoende van. Onverzadigde vetten zijn de gezonde vetten en goed voor je bloedvaten. Verzadigde vetten zijn ongezond en kun je beter mijden. Als je producten met veel verzadigde vetten vervangt door producten met veel onverzadigde vetten, verminder je de kans op hart- en vaatziekten.

Blauw (dranken)

Het blauwe vak gaat over dranken, want het lichaam heeft ook vocht nodig om gezond te blijven. Het lichaam bestaat grotendeels uit water, maar gedurende de dag verlies je water. Dit moet je aanvullen om je lichaam gezond te houden. Drinken moet echter geen manier zijn om extra suiker binnen te krijgen. Daarom bevat de schijf van vijf alleen dranken zonder suiker, zoals water, thee en koffie. Geef koffie overigens niet aan je kind ;). Geef je kind liever groene of zwarte thee, deze verlagen de bloeddruk (en verkleinen het risico op een beroerte).